Το σχέδιο αποπληθωρισμός

Ποιος κατώτατος μισθός; Αφού μπορεί να μειωθεί κι άλλο δεν είναι κατώτατος…

  

Το σχέδιο αποπληθωρισμός (ή εσωτερική υποτίμηση) φαίνεται να μπαίνει σε εφαρμογή. Στο όνομα μιας ανταγωνιστικότητας επιχειρείται γρήγορη πτώση των τιμών και βίαιο ονομαστικό ξεφούσκωμα της ελληνικής οικονομίας προκειμένου να αποκτήσει εξαγωγικό προσανατολισμό και από κει να έρθει αύξηση της ζήτησης και επέκταση της οικονομίας. Οι χαμηλοί μισθοί, οι διαρθρωτικές αλλαγές» και το ξεπούλημα δημόσιων επιχειρήσεων υποτίθεται ότι θα προκαλέσουν πτώση των τιμών προϊόντων οπότε θα αυξηθούν οι εξαγωγές και πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων οπότε θα προσελκύσουν ξένες επενδύσεις στη χώρα (Αυτό το τελευταίο μπορεί να είναι επιστροφή των κεφαλαίων που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα).

Το άμεσο κόστος αυτής της διαδικασίας προσαρμογής είναι αυτό που βιώνουμε. Κατάρρευση της εγχώριας ζήτησης, βαθιά ύφεση και εκτίναξη της ανεργίας. Με την εντατικοποίηση της προσπάθειας αποπληθωρισμού μέσω των μισθών θα υπάρξει δραστική συρρίκνωση στο διαθέσιμο εισόδημα των χαμηλότερων στρωμάτων, ειδικότερα για τους μισθωτούς που αμείβονται με τον βασικό μισθό ή κοντά σε αυτόν. Πέρα από την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής τους, την μετάβαση πολλών από το κατώφλι του ορίου φτώχειας και λοιπά κοινωνικά κόστη, θα υπάρξει και ισχυρή μείωση στην καταναλωτική τους δαπάνη καθώς τα χαμηλότερα στρώματα καταναλώνουν το σύνολο του εισοδήματός τους και δεν αποταμιεύουν (μάλλον το αντίθετο κάνουν όσοι έχουν ακόμα αποταμιεύσεις).

Αυτή η κατάσταση είναι ήδη δεδομένη. Τα χειρότερα έρχονται όταν αρχίσουν να μειώνονται οι τιμές. Τότε το ξεφούσκωμα της ονομαστικής αξίας της οικονομίας θα επιφέρει και μια διόγκωση της πραγματικής αξίας του χρέους της. Αυτό είναι απλό να το καταλάβει κανείς. Αν έχεις μισθό 1000 ευρώ και χρωστάς 10000, χρωστάς δέκα μισθούς. Αν ο μισθός σου πέσει στα 500 ευρώ τότε χρωστάς είκοσι μισθούς. Αντίστοιχα, αν μια επιχείρηση παράγει μια μηνιαία αξία προϊόντος 10.000 ευρώ και χρωστάει 50.000 ευρώ τότε το χρέος της είναι τα έσοδα πέντε μηνών. Αν οι τιμές πέσουν και ο μηνιαίος τζίρος πέσει στα   5000 ευρώ….τότε χρωστάει τα έσοδα δέκα μηνών. Προφανώς, αν δεν έχει προοπτική να τα βγάλει τότε χρεοκοπεί και κλείνει (και μάλλον δεν την αγοράζει ούτε κωψοχρονιά κανένας ξένος επενδυτής) Η άμεση συνέπεια του αποπληθωρισμού είναι η διόγκωση του χρέους σε πραγματικούς όρους με άμεση συνέπεια τη χρεοκοπία επιχειρήσεων.  Αυτό έχει περιγραφεί εδώ και χρόνια από τον Irving Fischer και ονομάζεται Debt deflation.

Ένα ενδιαφέρον σημείο στο νέο μνημόνιο, που δείχνει και τη σοβαρή ανεπάρκεια των εμπνευστών του όλου σχεδίου ανταγωνιστικότητας, είναι η αναφορά στην μεταρρύθμιση στις αγορές προϊόντων. Είναι προφανές ότι για να μεταφραστεί η μείωση των μισθών σε μείωση των τιμών είναι προϋπόθεση να λειτουργούν αποτελεσματικά οι αγορές προϊόντων. Είναι βέβαια μεγάλη συζήτηση τι εννοούμε όταν λέμε αποτελεσματικές αλλά ας μείνουμε στο προφανές που είναι για παράδειγμα να μην υπάρχουν ακαμψίες που διατηρούν υψηλά τις τιμές παρά τη μείωση του κόστους. Τέτοια ακαμψία είναι τα καρτέλ διαφόρων μεσαζόντων, μεγαλεμπόρων και φυσικά κρατικοδίαιτων εργολάβων.

Από ένα σκληρό ορθόδοξο πρόγραμμα διαρθρωτικών αλλαγών θα περίμενε κανείς να τρέξει με χίλια την άμεση θεσμική μεταρρύθμιση των αγορών προϊόντος ώστε να υπάρξει μείωση των τιμών. Κι όμως, στο σημείο που αναφέρεται στο product market reforms (σ. 22) αφιερώνουν μόλις μισή παράγραφο με φράσεις του τύπου we plan to screen...prepare an action plan... και λοιπά ευχολόγια που καθόλου σοβαρά δεν μπορεί να πάρει κανείς. Μόνο στην αγορά εργασίας έχουν δείξει υπερβάλλοντα μεταρρυθμιστικό οίστρο οι μνημονιακές κυβερνήσεις. Μάλλον το έχουν καταλάβει και οι τροϊκανοί ότι το μόνο πράγμα που γίνεται εύκολα στην Ελλάδα είναι η μείωση των μισθών. Τα άλλα δεν προχωράνε με τίποτα. Οπότε πάνε με αυτό που έχουνε

Το κορυφαίο σχέδιο είναι μια τεράστια τέντα που θα απλωθεί πάνω από κάθε ηλιόλουστη σπιθαμή ελληνικής γης και θα παράγει φωτοβολταϊκό ρεύμα έναντι εξευτελιστικού ενοικίου παραχώρησης σε κάποια γερμανική εταιρία. Αυτή η επένδυση μαμούθ θα γίνει σε συνεργασία με κάποια εγχώρια κοινοπραξία εργολάβων-καναλαρχών που θα αναλάβει την κατασκευή των εγκαταστάσεων. Η εν λόγω κοινοπραξία θα στείλει το λογαριασμό στο κονδύλι των δημόσιων επενδύσεων. Οι τράπεζες θα δανείσουν χρήμα στην κοινοπραξία να ξεκινήσει τα έργα με εγγύηση την πληρωμή από το δημόσιο. Και μετά από μερικά χρονάκια που θα ζούμε όλοι κάτω από την τέντα και θα πληρώνουμε διόδια για να βγούμε στον ήλιο θα μπορούμε να πανηγυρίζουμε που σωθήκαμε από την χρεοκοπία…

Εικοσάρισε η Ανεργία

Σύμφωνα με δελτίο τύπου της ΕΛΣΤΑΤ η ανεργία έφτασε το 20,9% το Νοέμβριο

Για πρώτη φορά στη ιστορία καταγράφεται ποσοστό ανεργίας σε τέτοια επίπεδα. Για την ακρίβεια η ανεργία διπλασιάστηκε μέσα σε δύο χρόνια, από 10% σχεδόν το Νοέμβριο του 2009 ξεπέρασε το 20% το Νοέμβριο του 2011. Αυτό δεν είναι ύφεση, είναι καταστροφή

Υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα;

Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα του Βήματος η δημοσιονομική κατάσταση φαίνεται καλύτερη από ότι περιμέναμε. Όπως αναφέρει «η τρόικα επιβεβαίωσε την ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος στον τακτικό προϋπολογισμό ύψους 130 εκατομμυρίων ευρώ το τρίτο τρίμηνο του έτους (τους καλοκαιρινούς μήνες) και μικρό πλεόνασμα ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ το τέταρτο τρίμηνο του 2011».

Η πληροφορία αυτή που προφανώς είχε διαρρεύσει νωρίτερα, έχει τροφοδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με τη δυνατότητα της χώρας να διαπραγματευτεί σκληρότερα την αποπληρωμή του χρέους της καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει πως η κυβέρνηση δε χρειάζεται να δανειστεί για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες της και κάθε νέος δανεισμός πηγαίνει κατευθείαν στην αποπληρωμή χρέους. Η Στέφανι Φλάντερς είχε ήδη γράψει σχετικά από την προηγούμενη εβδομάδα.

Δε νομίζω πάντως πως υπάρχει λόγος για τέτοια αισιοδοξία. Τα στοιχεία της Eurostat είναι κάπως διαφορετικά. Όπως φαίνεται στον πίνακα, στο τρίτο τρίμηνο του 2011 υπάρχει πρωτογενές έλλειμμα 1,6 δις ευρώ, δηλαδή 2,8% του ΑΕΠ. Το ποσό είναι αρκετά μεγάλο για να γίνει ξαφνικά πλεόνασμα 130 εκατομμυρίων. Εκτός κι αν τα 2,3 δις του τέλους ακινήτων κατάφεραν να καλύψουν το πρωτογενές έλλειμμα του τρίτου και του τέταρτου τριμήνου. Προσωπικά μου μυρίζει δημιουργική λογιστική, όπως μεταχρονολόγηση δαπανών και εσόδων αλλά εγώ είμαι και κακόπιστος…

Έκθεση για το κόστος εργασίας

Δόθηκε στη δημοσιότητα η Έκθεση του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού σχετικά με το κόστος εργασίας σε κλάδους της ελληνικής οικονομίας πριν και μετά το μνημόνιο.

Η έκθεση είναι μια απλή περιγραφή στηριζόμενη στα στοιχεία της Eurostat για το δείκτη του κόστους εργασίας. Επιγραμματικά, μεταξύ πρώτου τριμήνου 2010 και τρίτου τριμήνου 2011 το κόστος εργασίας στο σύνολο της (μη αγροτικής) οικονομίας έχει μειωθεί κατά 14,3%, στο δημόσιο τομέα η μείωση είναι 9,3% ενώ στον κλάδο ξενοδοχεία-εστιατόρια η μείωση έφτασε το εξωφρενικό 32,5%.

Και μετά σου λένε ότι χρειαζόμαστε περισσότερη ευελιξία...