Εδώ και δυο μήνες το Υπουργείο
Εργασίας έχει θέσει σε λειτουργία το σύστημα «Εργάνη», ένα πληροφοριακό σύστημα
παρακολούθησης των ροών στην αγορά εργασίας, δηλαδή των προσλήψεων, απολύσεων,
λήξεων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οικειοθελών αποχωρήσεων. Παρότι οι
συγκεκριμένες ροές καταγράφονταν εδώ και πάνω από μια δεκαετία από τον ΟΑΕΔ, με
το νέο σύστημα μπορεί κανείς να έχει επιπρόσθετες πληροφορίες για τα
χαρακτηριστικά των εργαζομένων όπως φύλο και ειδικότητα καθώς και τα
χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων όπως ο κλάδος οικονομικής δραστηριότητας.
Η αναγγελία του συστήματος έγινε
με αρκετές τυμπανοκρουσίες από τον Υπουργό Εργασίας, παρά το γεγονός ότι το
βρήκε σχεδόν έτοιμο. Το εν λόγω πρόγραμμα έχει ανακοινωθεί (και πληρωθεί)
αρκετές φορές κατά την τελευταία δεκαετία αλλά μόλις το Μάρτιο κατάφερε να
ξεκινήσει η λειτουργία του.
Το πιο ενδιαφέρον ωστόσο είναι ο
τρόπος που προσπαθεί το Υπουργείο να θέσει το πληροφοριακό σύστημα καταγραφής
στην υπηρεσία της κυβερνητικής προπαγάνδας. Στην πρώτη ανακοίνωση λειτουργίας
του συστήματος και παρουσίασης των στοιχείων του Μαρτίου 2013, αναφέρονται οι
«θετικές εξελίξεις» που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας. Συγκεκριμένα, ο
αριθμός των προσλήψεων φτάνει 46.488 ενώ το σύνολο των απωλειών θέσεων εργασίας
(καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου, λήξεις
συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οικειοθελείς αποχωρήσεις) έφτασε τις 37.538. Αυτό
συνεπάγεται μια καθαρή μεταβολή 8.950 της μισθωτής απασχόλησης. Αυτό το «θετικό
ισοζύγιο» συγκρίνεται με το αντίστοιχο του περσινού Μαρτίου το οποίο, σύμφωνα
με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, ήταν αρνητικό και συγκεκριμένα -7.564.
Στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων
του Απριλίου 2013 το Υπουργείο σχεδόν πανηγυρίζει. Οι προσλήψεις φτάνουν τις
89.779 και οι απώλειες τις 60.481 δηλαδή έχουμε μια καθαρή αύξηση της μισθωτής
απασχόλησης κατά 29.298. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο της αύξησης κατά 14.435 τον
Απρίλιο του 2012.
Δικαιολογούν τα στοιχεία αυτά την
εσπευσμένη αισιοδοξία του Υπουργού για την «εν δυνάμει παγίωση, αλλά και την κεφαλαιοποίηση (sic) αυτών των θετικών τάσεων»; Φαίνεται στον
ορίζοντα η σταδιακή αποκλιμάκωση της ανεργίας; Θα θέλαμε όλοι να το πιστέψουμε
αλλά δυστυχώς η απάντηση είναι ένα ξερό όχι.
Αυτό που έχει σημασία για την
ανεργία δεν είναι ο απόλυτος αριθμός προσλήψεων και απολύσεων αλλά το ποσοστό
τους στο σύνολο των ανέργων και απασχολούμενων αντίστοιχα. Έχει δηλαδή σημασία
η «πιθανότητα» να βρει δουλειά ένας άνεργος και να τη χάσει ένας εργαζόμενος.
Για να το υπολογίσουμε αυτό χρειαζόμαστε και τον αριθμό των άνεργων και
απασχολούμενων της αντίστοιχης περιόδου. Χρησιμοποιώντας τα μηνιαία στοιχεία
της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το 2012 βρίσκουμε ότι τον Μάρτιο οι προσλήψεις ήταν στο 42% των
ανέργων και οι απώλειες εργασίας στο 14% των απασχολούμενων. Τον Απρίλιο τα
αντίστοιχα ποσοστά ήταν 58% και 13%.
Για τον Μάρτιο και Απρίλιο του
2013 δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί τα στοιχεία απασχόλησης και ανεργίας.
Μπορούμε ωστόσο να υποθέσουμε ότι ακολουθούν την ίδια τάση με τους
προηγούμενους μήνες. Δηλαδή, ότι η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή της απασχόλησης
και της ανεργίας τον Μάρτιο και Απρίλιο ήταν ίδια με εκείνη του Ιανουαρίου και
του Φεβρουαρίου. Με αυτή την υπόθεση εκτιμάμε ότι τον Μάρτιο του 2013 ότι η
πιθανότητα εύρεσης εργασίας μειώθηκε στο 34% και η πιθανότητα απώλειας εργασίας
μειώθηκε επίσης στο 11%. Για τον Απρίλιο, η πιθανότητα εύρεσης εργασίας
αυξήθηκε στο 65% αλλά το ίδιο έκανε και η πιθανότητα απώλειας που πήγε στο 17%.
Με λίγα λόγια, τον Μάρτιο μειώθηκε η πιθανότητα να βρει ένας άνεργος δουλειά
αλλά και η πιθανότητα ένας εργαζόμενος να τη χάσει. Αντίθετα, τον Απρίλιο, και
οι δύο πιθανότητες αυξήθηκαν.
Δεν είναι καθόλου προφανές αν
αυτές οι εξελίξεις είναι θετικές ή αρνητικές. Ένας τρόπος να τις αξιολογήσουμε
είναι να υπολογίσουμε την ανεργία «σταθερής κατάστασης» κάθε μήνα, το ποσοστό
δηλαδή που θα σταθεροποιούνταν η ανεργία αν οι πιθανότητες εύρεσης και απώλειας
εργασίας του συγκεκριμένου μήνα διατηρούνταν για πάντα. Τα ποσοστά αυτά
δείχνουν μια τάση μείωσης του ποσοστού ανεργίας τον Μάρτιο αλλά αύξησή του τον
Απρίλιο. Συνεπώς, το πιο αισιόδοξο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι τον
Μάρτιο βελτιώθηκε η κατάσταση αλλά τον Απρίλιο χειροτέρεψε.
